Categoriearchief: SF

Blogs die kern van oude slimmefinanciering vormen

Verdienmogelijkheid (28): waterveiligheid

We zijn bij de een na laatste verdienmogelijkheid aangekomen. Nummer 28 is een voorbeeld van stimuleren van meervoudig ruimtegebruik, altijd een goede zaak. Stel je hebt een dure zeewering gemaakt. Dan kun je die zeewering ook gebruiken als parkeergarage. Kustverdediging als recreatiewoningen. De voorbeelden langs deze lijnen zijn legio. Er zijn ook concrete voorbeelden van dit meervoudig ruimtegebruik (Scheveningen boulevard, provincie Zeeland).

Slim ontwerpen daar komt het op neer. Het zijn ruimtelijke varianten van verzamelgebouwen en flexwerken. In de praktijk is de organisatie rond thema’s als waterveiligheid zo strak dat deze mogelijkheden onvoldoende in zicht komen. We moeten meer ontwerpen en sturen op doelen en diensten en minder op methoden en regels alleen.

Rudy van Stratum

Verdienmogelijkheid (27): waterheffingen

Dit is een voorbeeld van onbenut potentieel dat renderend kan worden gemaakt. In de waterketen kunnen de kosten omlaag (of de opbrengsten omhoog) door meer samenwerking en innovatie in de keten. Rioolslib kan energie opleveren en kan afkoppeling van regenwater van het riool voor lagere kosten van aanleg en onderhoud en verbruik (lagere zuiveringslasten) zorgen. Helemaal niets tegen. Sterker nog: er zijn voorbeelden en concrete berekeningen dat dit rendeert. Kernvraag is hoe je die innovatie en samenwerking in een versnelling kan brengen. Gemeenten kunnen hierbij een sturende rol spelen. Gemeenten hebben nu vaak die kennis niet in huis maar door elkaar op te zoeken kan die wel boven water 🙂 komen.

Concreet komt het boekwerkje NBW ook niet verder dan: blijven stimuleren van slimmere waterketens.

Rudy van Stratum

Anders betalen begint met anders denken 17 januari 2012

Gisteren was ik aanwezig op een seminar met de titel ‘Anders betalen begint met anders denken’. Locatie Utrecht, Hoog Catharijne. Organisatoren LvdO (Leren voor duurzame Ontwikkeling, onderdeel van Agentschap NL voorheen Senter Novem) en Qoin. Via een aantal projecten die we doen rondom duurzame (gebieds-) ontwikkeling en via onze website slimme financiering zijn we bij dit onderwerp betrokken geraakt. Ik was vooral benieuwd of er belangstelling voor dit onderwerp was, wat voor mensen er op af komen en wat er inhoudelijk wordt besproken.

Setting

Het geheel speelt zich af in een lounge-achtig vergadercentrum, her en der koffie-machines, een hoop mensen verscholen achter hun laptops met wifi verbindingen, her en der een overlegje in een klein groepje en ook hier met die laptop erbij, grofhouten bankjes, grote lange tafels, je kent het wel. Mooie grote zaal (overal een flesje water op de vele rijen stoelen) en na een half uur binnendruppelen door vertraagde treinen uiteindelijk tjokvol, ik schat zo’n 100 mensen, dus belangstelling enorm (inschrijving is vervroegd gestopt wegens overtekening). Deelnemers van diverse pluimage, ik zie grote bedrijven, gemeentes, belangenclubs, zelfstandig adviseurs.Veel informele kleding met her en der een verdwaald pak.

Programma

Als algemene inleiding 2 plenaire presentaties, daarna uiteen in 3 subgroepen naar andere zaaltjes (met 30 personen per groep dus geen kleine zaaltjes). Op het eind plenair bespreken van de uitkomsten van de 3 sessies. Onderwerpen van de 3 sessies:

C3 handelsnetwerk voor het MKB (door samenwerking en het gebruik van regio-Euro’s liquiditeitsproblemen oplossen).
Caire, tijdsgeld in de zorg door inzet vrijwilligers.
Lokaal geproduceerde energie als drager voor community currencies.

Lees verder →

Verdienmogelijkheid (26): vereniging van eigenaren

Dit is een variant op parkmanagement bij bedrijventerreinen. Maar nu voor woningen. Je neemt in het huur- of wooncontract op de verplichting om een bijdrage te leveren aan beheer en onderhoud van groen. Hier wordt in het boekwerkje bedoeld een financiële bijdrage maar dat zou ook een bijdrage in natura mogen zijn. Dat scheelt de publieke pot weer aan onderhoudsgelden en is dus een reële verdienmogelijkheid.

Bezwaar volgens de auteurs: vaak is dit aan de onderkant van de markt financieel niet haalbaar of is sprake van burenruzies. Antwoord: als het geld er niet is dan moet het maar in natura worden bijgedragen en misschien dat een burenruzie juist wordt opgelost door deze vorm van gezamenlijkheid. Het kan ook minder zwart-wit worden geregeld. De gemeente heeft nu al een bedrag gereserveerd voor onderhoud. Als dit bedrag met een korting beschikbaar wordt gesteld aan de vereniging van eigenaren (en huurders) zodat zij hun eigen onderhoud kunnen organiseren, dan is sprake van win-win. Als voorbeeld wordt genoemd Eva Lanxmeer in Culemborg.

Prima voorstel. Het zal de huidige problemen niet oplossen vrees ik, maar alle kleine beetjes helpen.

Rudy van Stratum

Verdienmogelijkheid (25): uitzichtrecht

Ah, deze is weer aansprekend en simpel. Een voorbeeld van een extra belasting. Je hebt mensen die dagelijks mogen genieten van een fraai uitzicht over open water of groene natuur. Dat betekent dat hun woning of pand in waarde meer toeneemt dan een vergelijkbare woning zonder die voordelen (dit is een stelling van de auteurs van NBW, zou moeten worden gecheckt, op zich geloof ik wel dat zo’n woning meer waard is, maar dan betaal je er dus ook meer voor bij aanschaf, betekent ook jaarlijks hogere rentelasten, of de jaarlijkse stijging sec hoger is dan bij een soortgelijke woning is een andere vraag). Nou, zo gaat dan de redenering, voor zo’n privilege mag je dan ook meer betalen. Als we bijvoorbeeld een garantie geven op een ‘levend schilderij’ voor de duur van 30 jaar dan mag daar een vergoeding tegenover staan.

Zonder gekheid: dit is natuurlijk een mogelijkheid die extra inkomsten genereert. De auteurs van NBW geven als dilemma aan dat het geven van garanties voor een periode langer dan 10 jaar nog niet mogelijk is. Maar goed, begin dan met jaarlijkse extra belastingen, je betaalt gewoon voor gebruik zolang het duurt. Het lijkt me wel dat deze verdienmogelijkheid politiek gezien nogal gevoelig ligt. Maar zelfs in de VS zijn voorbeelden van dergelijke belastingen.

Rudy van Stratum

Verdienmogelijkheid (24): tijdelijke bestemmingen

Weer een simpele verdienmogelijkheid. En eentje zonder allerlei ingewikkelde vragen. Althans qua achterliggende gedachte. Een gebied of gebouw heeft in de huidige praktijk een bestemming die voor lange tijd vast ligt. Dat beperkt de alternatieve aanwendingsmogelijkheden. En het past niet bij de ruimtelijke dynamiek. Oftewel: de regels die ooit zijn gemaakt voor het langer vastleggen van een ruimtelijke bestemming zijn in deze nieuwe tijden van snellere wisselingen en grotere dynamiek wellicht niet meer geldig of zinvol (lijkt me best een boom over op te zetten, maar ik kan hem wel volgen).

Oplossing is dus om hier soepeler mee om te gaan door tijdelijk een gebouw of een gebied een andere bestemming te geven. Dat vergroot de mogelijkheid van een tussentijds ander gebruik en vergroot dus ook de mogelijkheid van verdiensten (bijvoorbeeld dekking van rentelasten van gronden die door gemeente zijn aangekocht en nu braak blijven liggen). Simpel zat.

Probleem in de praktijk zijn er bestuurlijke en juridische beperkingen en onzekerheden (ondanks mogelijkheden daartoe in de wet ruimtelijke ordening / wro). Maar niets wat niet is op te lossen met een goed verhaal lijkt me.

Rudy van Stratum

Verdienmogelijkheid (23): streekrekening

Nog een paar te gaan in deze continuing story van de verdienmogelijkheden van Nederland Boven Water. Nummer 23 is de streekrekening. Idee is dat verschillende partijen, zoals overheden, bedrijven en particuliere organisaties, samen geld op een rekening storten. Dit geld genereert dan rente-inkomsten die gebruikt kunnen worden voor investeringen in een gebied. De Rabobank geeft op de inleg een marktconforme rente (ja, waarom niet?) maar, en dat is opmerkelijk, doneert over het totaal van de rentevergoedingen 5% (dat laatste betekent effectief dat je een 5% hogere rente betaalt, dus als de marktconforme rente 4% is, dan wordt het in dit voorbeeld 4,2%, om het even in perspectief te plaatsen).

Er is een streekrekening Het Groene Woud en daar staat 50 miljoen op (nog steeds?). Jaarlijks komt een kwart miljoen vrij voor investeringen in het gebied (als ik het zo snel uitreken is dat 0,5% rendement? waarschijnlijker is dat de rest van de rente blijft staan dan wel naar andere bestemmingen gaat …).

Nou op zich een mooie verdienmogelijkheid. Nou weer zo jammer dat de achtergronden van de opzet niet te vinden zijn in het boekwerkje. Mijn eerste gedachte is dat als je dat geld toch tot je beschikking hebt dat het probleem dan al een stuk minder is. Je investeert het sowieso in projecten die renderen zou ik zeggen. Of je zet het sowieso weg op een rekening met een goede rente (je krijgt toch ook een marktconforme rente zonder dat het streekrekening heet?). Waarom zouden partijen dat bij elkaar gaan leggen en daar ongetwijfeld naar elkaar toe aan vast zitten (lees: minder flexibel zijn in de aanwending ervan)? Misschien zijn er partijen die geld overhebben en dan aan elkaar tijdelijk kunnen uitlenen via deze streekrekening? Als dat het geval is zou je bijna denken dat ze een eigen onderling fonds kunnen oprichten met die mogelijkheden en dan zonder de beheerskosten van een bank (hoewel een bank ook weer voordelen biedt). Een hoop vragen dus weer. Wie meer achtergronden heeft over Het Groene Woud mag zich melden.

Rudy van Stratum

Verdienmogelijkheid (22): stadslandbouw

In de stad is vaak al groen aanwezig. Dit kan worden uitgebreid of getransformeerd naar groen dat ook eetbare waren voortbrengt. Volkstuinen kunnen worden omgezet naar stedelijke agroparken. Meer groen en betrokkenheid daarbij leidt tot een hoger welbevinden van stadsbewoners. De verbouwde groenten leveren een economische waarde op evenals de eventuele opbrengst van groenafval (te gebruiken voor opwekking energie). De financiering zou coöperatief kunnen en de opbrengsten (‘het rendement op aandelen’) zouden kunnen bestaan uit voedselpakketten voor leden.

Ik kan me herinneren dat er vroeger een bierbrouwerij bij Nijmegen was die een soortgelijke constructie had. Je kon aandeelhouder worden door bijvoorbeeld 5.000 gulden te storten. Elke jaar kreeg je dan, afhankelijk van het resultaat, een fust bier geleverd. Voor deze leden / aandeelhouders werden regelmatig bijeenkomsten met voordelen georganiseerd (bierproeverij vermoedelijk).

Misschien nog een stap verder gaan? In stedelijke omgevingen groene gestapelde gebouwen neerzetten die op meerdere verdiepingen tuinen en groenteverbouw hebben. Alles zodanig opgezet dat een gezonde mix ontstaat van groene uitstraling in de wijk (inclusief verkoeling, waterhuishouding, afvang fijnstof) en gezonde opbrengsten uit de verkoop van de groenten.

Rudy van Stratum

Verdienmogelijkheden (21): sport

Weer een korte verdienmogelijkheid. Sport is een aanjager van gezondheid en legt de focus op gemeenschapszin. Op grootschalig niveau kunnen we denken aan de organisatie van de Olympische Spelen en de wereldkampioenschappen voetbal. Deze initiatieven zorgen voor enorme investeringen in onder andere infrastructuur en gebouwen. In de regel nemen overheden hierbij het voortouw in de hoop dat extra economische groei in de periode daarna dit weer goed maakt. Of en hoe dit soort grootschalige sportevenementen zich terugverdienen zou onderwerp van nader onderzoek moeten zijn (maar ik heb daarbij mijn twijfels).

Maar los daarvan is het de uitdaging dezelfde gedachte op een locale schaal te ontwikkelen. Een buurthuis of gemeenschapshuis waarin ook gesport wordt, waar een (speel-) park en ontmoetingspunt ontstaat versterkt de sociale samenhang in een wijk. Dit kan weer leiden tot verlaging van beheers- en onderhoudskosten en zelfs tot een waardeverhoging van onroerend goed (althans is de pre-crisis periode). Onze ervaring met concrete berekeningen is dat dergelijke investeringen zich voor een deel economisch terug verdienen maar dat het toch vooral om sociaal rendement gaat waar de betreffende gemeente in de buidel moet tasten. En omdat dat laatste niet meer aan de orde is, staan de nieuwe verdienmodellen juist in de belangstelling.

Als voorbeeld wordt genoemd het Huis van de Sport in Leiden. Vlakbij het Centraal Station van Leiden wordt een dorp voor uiteenlopende sporten ontwikkeld. Dit kan uitgroeien tot een icoon van Nederland (ja, en dus? graag een prognose van de te verwachten extra opbrengsten en kosten).

Wat is slim? (2)

Op zoek naar de vraag wat nou slim is en vooral wat slimme financiering is stuitte ik op een artikel van Bernhard van Ommeren van BNG advies. Onderwerp, slimme financiering van duurzame energieprojecten. Volgens Bernhard zijn er drie opvattingen over slimme financiering (ik citeer):

“een project gefinancierd krijgen, waarbij de betrokkenen geld verdienen en na afloop de financiers met een restschuld blijven zitten (toch slim om zoiets gefinancierd te krijgen);
een project gefinancierd krijgen tegen minimale kosten;
het financieren van een financieel-economisch gezond project.“

Zo kan jer ook naar kijken, kies zelf de opvatting die bij je past. Kern van zijn verhaal is dat slimme financiering altijd betrekking heeft op financieel gezonde projecten. Voor het overige een zeer leesbaar artikel dat in het kort inzicht geeft in wat er komt kijken bij financiering van duurzame energieprojecten.