Categoriearchief: BP

deel van oude blogs die naar blokjesenpijltjes kunnen

Alternatief geldsysteem

De laatste tijd hoor ik weer meer over locale valuta. 25 jaar geleden ben ik dat ook al eens tegengekomen. Is dit een serieuze ontwikkeling? Een ontwikkeling die in tijden van economische crisis meer aandacht krijgt? Of is het toeval? Ik zal eerlijk zijn, ik ben er heel sceptisch over. Desalniettemin is het een interessant fenomeen om eens nader te onderzoeken en vooral om te kijken of het ons kan helpen bij het oplossen van financieringsproblemen. Hierbij mijn eerste gedachten, wordt vervolgd.

Wat is het?

Het bestond in ieder geval al in de jaren 80 onder de titel LETS, Local Exchange trading Systems. In het kort komt het er op neer dat we elkaar diensten of producten leveren en de waarde hiervan administreren. Die waarde drukken we uit in een eigen eenheid. Voorbeeld ik repareer de auto van iemand om de hoek en we komen overeen dat dit een waarde heeft van 50. Dat wordt bijgeschreven op mijn tegoed en bij de ander afgeschreven. Met mijn tegoed kan ik weer andere diensten of producten afnemen, een zelfgebreide trui, een cursus Spaans etc. De locale eenheid heeft een eigen naam en waarde, meestal gelijk aan de gangbare munt. Voorbeeld Noppes, één Noppe = één Euro. Dit soort systemen kennen geen rente en als je er teveel hebt of juist erg in het rood staat wordt je verzocht daar wat aan te doen (uitgeven of gaan verdienen).

Lees verder

Olson over kosten en baten van democratie

Per toeval kwam ik een artikel uit 1993 tegen van de econoom Mancur Olson: dictatorship, democracy and development (google en gij zult vinden). Het trof me als een origineel artikel dat op een treffende manier laat zien hoe economen consequent over eender welk thema door redeneren. Zelfs op het ontstaan van democratie kun je het economen-instrumentarium toepassen. Hoe gaat zo’n redenering in een notendop?

Het verhaal begint bij wat Olson ‘roving bandits’ noemt. Iemand die sterk is komt in een gebied en dwingt iedereen zijn spullen aan hem af te staan. ‘Dit land is van mij’. Eventuele weerstand wordt snel de kop in gedrukt. Als de zaak is leeg geplunderd gaat de ‘mobiele bandiet’ op naar de volgende plek waar hij zijn dingetje herhaalt en zo verder. Olson stelt dat dit gedrag uiteindelijk niet rationeel is. De mobiele bandiet moet elke keer verkassen en loopt het risico dat het een keer fout gaat. Hoge kosten en veel risico dus. Tot het moment dat er een slimme bandiet kwam die bedacht dat hij gewoon op de plek in kwestie kon blijven en er zelf beter van kon worden. Hij zette een kroon op, noemde zich koning, en zou in plaats van anarchie zorgen voor heldere regels en rust. De ondergeschikten wisten voortaan waar ze aan toe waren en moesten in ruil daarvoor niet alles maar een deel van hun goederen (productie) af staan aan de zelfbenoemde koning. Logisch: de zekerheid voor de burgers bracht hen er toe het land weer te gaan bewerken in de overtuiging dat ze een fors deel daarvan zelf mochten houden. Van loslopende boeven zouden ze voortaan verlost zijn. Win-win dus.

Lees verder

Joop Hartog over waarde van ruimte en bevolkingsgroei

Joop Hartog, een van de bekende arbeidseconomen in Nederland, hield zijn afscheidscollege op 29 juni aan de Universiteit van Amsterdam. De tekst is elders op internet in zijn geheel te vinden. Aanbevolen literatuur, makkelijk leesbaar en frisse originele inzichten. De titel is ‘Is de maat nou echt vol?’. Joop begint zijn verhaal met de constatering dat hij al 30 jaar dagelijks vanuit zijn dorp per fiets en trein naar Amsterdam op en neer beweegt. Hij ziet en hoort minder vogeltjes, voorheen vrije en groene ruimte is opgevuld met woningen en/of asfalt. Hij vindt dat jammer en vraagt zich af of hij vanuit zijn economische instrumentarium iets rationeels kan zeggen over dit gemis. Er is toch sprake van groei geweest? Dat is toch goed? Of is Nederland te vol?

Opmerkelijk feit: Nederland is tusen 1500 en 2000 qua bevolking met een factor 15 gegroeid, waar dat bijvoorbeeld in Frankrijk en Belgie slechts een factor 4 en 6 was. De belangrijkste reden voor deze uitbundige groei was economisch van aard en had te maken met de hoge vruchtbaarheid van katholieke gezinnen op zandige grond met intensieve landbouw (goedkope arbeid voor familie ondernemingen). Vanaf 1970 wordt Nederland een immigratieland. Het immigratieoverschot van Nederland bedraagt in 2009 40% (van de aanwas van 89.000 zielen is 51.000 eigen kweek, de resterende 40% immigratie). Op de totale bevolkingsomvang is de immigratie in dat jaar 0,9% waar dat in de VS in dat jaar 0,3% is. De politieke redenering is meestal: bevolkingsgroei (of dat nu eigen kweek is of immigratie) is nodig voor economische groei. Maar is dat ook zo? Lees verder