Tag archieven: luchtvervuiling

MKBA (1): prijs van luchtvervuiling

Soms wordt ons de vraag gesteld in hoeverre wat wij met onze beslisboom voorstaan nu wezenlijk afwijkt van de veel bekendere MKBA-benadering. MKBA staat voor Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse, een methode die waar mogelijk de voor- en nadelen van een maatregel in geld probeert uit te drukken (om daarbij de besluitvorming over deze vraagstukken rationeler en/of beter te maken).

Om te beginnen: een verwijzing naar een fraaie site die speciaal voor MKBA is opgezet: www.mkba-informatie.nl.

Die vraag komt dan met name als we verwijzen naar onderstaande rekentool:

rendement 1-01De vraag ligt dus redelijk voor de hand want bij MKBA-berekeningen wordt ook van een dergelijke invulmatrix gebruikt gemaakt.

Eerder hebben we de redenering (waarom zou je alles of veel in geld willen uitdrukken en waar loop je dan tegen aan) al besproken in de reeks ‘Rendement’ (nummers 1 tot en met 7). Hier is deel 1 van de reeks terug te lezen.

Maar ik ga in een andere blog uitgebreider op de verschillen en overeenkomsten in. Nu een recent voorbeeld uit de krant.

Schade luchtvervuiling

Concreet was er een tweede aanleiding afgelopen zaterdag in de krant:

ScreenShot630Hoe ga je nu met deze informatie om? En hoe zou MKBA deze kosten meenemen in een rationele afweging. Een aardige casus denk ik.

Wat hier staat is dat onze omgang met verkeersuitstoot ons ongeveer 1 jaar van ons leven kost. We kunnen natuurlijk op de achterliggende onderzoeken afdingen, maar daar gaat het nu niet om. Stel dat het simpele feit dat er door Nederland verkeer raast gemiddeld een jaar van je leven kost. Er van uitgaande dat we dit vervelend vinden, wat zouden we dan over moeten hebben voor een reductie van die dodende uitstoot?

De volgende vraag is dan: wat kost een mensenleven? Daar begint het gedonder al. Een bedrag is er nog wel aan te hangen maar wat zegt zo’n bedrag dan? Eerder hebben we al een aantal berekeningen laten zien over de prijs van een mensenleven. Het is goed erbij stil te staan dat in vele producten al achterliggende becijferingen zitten over de prijs van een mensenleven. Maar laten we eens uitgaan van € 1 mln voor een mensenleven. Ik laat de vraag wat dit getal uitdrukt voor nu achterwege, want dat is nog niet zo’n eenvoudige.

Een mensenjaar kost dan, uitgaande van een leven van gemiddeld 75 jaar, ongeveer € 15.000. Voor heel Nederland hebben we het dan over een totale ‘kostenpost’ van 17 mln x € 15.000 = €  250 mrd. Dit is een voorraadgrootheid, dus deze kosten gelden voor de hele bestaande Nederlandse populatie. Je zou kunnen zeggen: als ik Nederland in de huidige samenstelling vraag wat ze ervoor over hebben om alle uitstoot als bij toverslag weg te halen en dus een jaar langer te leven: € 250 mrd. Dat is dan direct afrekenen ongeacht de leeftijd van de persoon. Feitelijk zou iemand van 20 (die nog 55 jaar te gaan heeft) meer moeten afrekenen dan iemand van 55 (die nog 20 jaar te gaan heeft). Misschien zou je moeten zeggen: gemiddeld hebben mensen nog 35 jaar te gaan en geen 75 jaar (de helft van de schade is al opgelopen en niet meer te repareren) en dus hebben we er maar € 125 mrd voor over. Een maatregel die de luchtvervuiling zodanig zou reduceren dat we een maand langer leven zou volgens deze simpele redenering dus ongeveer € 10 mrd mogen kosten.

Maar elk jaar komen er weer mensen bij, ongeveer 200.000. Stel nu dat deze mensen bij geboorte dat verloren jaar door luchtvervuiling zouden kunnen afkopen (en dus een jaar langer zouden kunnen leven). Dan hebben we het jaarlijks nog eens over een extra bedrag van 200.000 x € 15.000 = € 3 mrd. Dus als zo’n wondermaatregel zeg 30 jaar zijn werk doet dan is er in totaal ook sprake van ongeveer € 100 mrd aan ‘besparingen’.

Kortom, als we zouden investeren in vervuilingsreducerende maatregelen dan zou de besparing (of het rendement) theoretisch kunnen oplopen tot zo’n € 200 mrd of meer. Dus als de investeringskosten minder zijn dan € 200 mrd dan lijkt sprake van een economisch zinvolle beslissing om uitstoot te reduceren. Over de orde van grootte: dit is ongeveer een kwart van wat wij met zijn allen per jaar verdienen (€ 880 mrd).

Samenvattend

Luchtvervuiling heeft een negatief effect op onze maximaal te halen leeftijd. Een mensenleven heeft een (impliciete) prijs. Dus er valt een Eurobedrag aan luchtvervuiling te hangen (nog los van welk bedrag er nu precies wordt becijferd). MKBA wil wat in geld is uit te drukken ook in geld uitdrukken en zal ten behoeve van een betere besluitvorming dit ook doen (denk ik).

Misschien goed om later in deze MKBA-serie een aantal echte MKBA-onderzoeken erbij te halen: hoe vindt daar de besluitvorming plaats en in hoeverre zouden wij dat ook op die manier doen?

Rudy van Stratum