Tag archieven: crowdfunding

Crowdfunding in de praktijk 4, nieuwe slimme verdienmogelijkheid?

We gaan onze reeks over crowdfunding afronden. In deze een na laatste aflevering de vraag of crowdfunding nou een slimme nieuwe verdienmogelijkheid is. In de laatste aflevering een infographic om het geheel samen te vatten.

Successen

Om te bepalen of het een slimme verdienmogelijkheid is moeten we eerst maar eens kijken naar de successen. Hiervoor verwijs ik naar de volgende link die ik toegestuurd kreeg. NU.nl geeft een overzicht van de 15 meest succesvolle crowdfunding projecten van 2012. Wat blijkt, crowdfunding kan heel succesvol zijn. Uitschieter is de € 7 miljoen die werd binnengehaald voor de bouw van twee windmolens, ik kom daar zo op terug. Ook bij andere projecten worden er aanzienlijke bedragen opgehaald (tonnen). Om een snelle indruk te geven van deze top 15, vijf projecten zijn commercieel, vijf in de sector kunst en cultuur, vier liefdadigheid (soms wel met financieel rendement) en dan hebben we nog de windmolens.

Teleurstelling

Dan mijn eigen investeringen, een schril contrast met deze 15. Van mijn woning duurzaam.nl is de termijn inmiddels ruim verstreken. Het streefbedrag is niet gehaald wel kreeg ik een mailtje:

“Helaas hebben we het streefbedrag van 10.000,- niet gehaald. Daarom hebben we jullie nog een vraag te stellen:
willen jullie alsjeblieft jullie investering standhouden en ons blijven steunen ook al hebben wij het streefbedrag niet gehaald?

Ja? Stuur deze mail dan aan ons terug met de tekst: “ja, ik ga akkoord en houd mijn investering stand.“
Doe dit wel graag direct. We hebben een strikte deadline die komende donderdag verloopt.”

Ik ben nieuwsgierig naar het vervolg en ben akkoord gegaan. Maar, eigenlijk is het raar. Je hebt een bedrag nodig, start een campagne en geeft aan dat het project alleen start wanneer de complete investering binnen is. Als het dan niet is gelukt het volledige bedrag binnen te halen, ga je ‘bedelen’. Deze mail en mijn toezegging waren van eind november, daarna is het angstig stil gebleven.

Ook van een ander project is de doelstelling niet gehaald (gelukkig geen bedelbrief ontvangen), twee andere projecten lopen nog maar er zit niet veel progressie in. Op de platforms die ik nu een beetje volg bruist het ook niet van de activiteit. Mijn indruk is vooral dat de meeste projecten het gewenste bedrag niet halen. Wellicht maken de platforms het te gemakkelijk om met crowdfunding te starten en wordt het dus niet echt serieus genomen door de initiatiefnemers (‘ach dat kunnen we ook wel eens proberen’). Dan zou je overigens wel verwachten dat er een eindeloze stroom projecten op de sites binnenkomt en dat is nou ook weer niet zo.

Analyse en conclusie

Terug naar de successen en de windmolens in het bijzonder. Ruim 20 jaar geleden liep ik stage bij een organisatie die duurzame energie in Nederland promootte en veel contacten had met windmolenverenigingen. De leden van deze verenigingen legden geld in en kochten vervolgens gezamenlijk een windmolen en deelden weer in de opbrengsten of investeerden deze in nieuwe molens. Het is dus niet zo raar dat crowdfunding werkt bij de aankoop van een windmolen, het is een bewezen formule. En in zekere zin geldt dat ook voor veel andere projecten uit de top 15 van NU.nl. Liefdadigheid, dat kennen we ook al heel lang en ook in de kunst en cultuur sector is het niet ongebruikelijk geld te doneren. Voor de commerciële projecten geldt dat hiervan één de opschaling van een goed lopend restaurant betreft (dus ook een bewezen succes) en de overige toch ook ergens een ideële doelstelling hebben (gezonder, socialer, duurzamer etc.).

Ik durf geen hele harde conclusies te trekken want realiseer me dat ik maar een heel beperkt onderzoek heb gedaan (eerder snuffelen dan onderzoek), toch een poging op basis van mijn eigen gesnuffel. Crowdfunding werkt goed bij bewezen succes zoals, opschaling, liefdadigheid, kunst en cultuur. Bij volledig nieuwe commerciële initiatieven (een product) is het lastig*.

Is crowdfunding dan een nieuwe slimme verdienmogelijkheid? Ik vind het in ieder geval niet dom, maar net als bij oudere verdienmogelijkheden vraagt ook crowdfunding om een goed idee, een goed businessplan, gedrevenheid en inzet. Ook crowdfunding is gewoon hard werken. Het slimme zit vooral in de binding met de investeerders, die kunnen je helpen bij het ontwerp, de marketing etc. Daar staat tegenover dat als het niet lukt het benodigde kapitaal voor een idee binnen te halen het vertrouwen in dit idee vermoedelijk sterk zal dalen.

Stijn van Liefland

*Dit laatste wordt overigens tegengesproken door het boek “crowdfunding, realiseer je droom zonder bank of subsidie. Hier staan wel degelijk succesvolle commerciële voorbeelden in (maar niet de vele mislukkingen die er ongetwijfeld ook zij).

Crowdfunding, realiseer je droom zonder bank of subsidie (literatuur)

Crowdfunding is blijkbaar in, ik kom het regelmatig tegen in de krant en op televisie en we schrijven er zelf ook over. Nu is er een boekje verschenen over crowdfunding. “Crowdfunding, realiseer je droom zonder bank of subsidie”. Geschreven voor mensen die crowdfunding willen gebruiken om een project te realiseren.

De titel van het boekje roept bij mij een paar vragen op. Waarom je droom realiseren zonder bank of subsidie? Omdat jouw project daar niet voor in aanmerking komt? Omdat je project niet goed genoeg is? Of zijn er nog andere redenen om voor crowdfunding te kiezen?

De insteek van het boekje is in eerste instantie vooral dat het lastig is ergens andere geld vandaan te krijgen. Het lukt niet om aan voldoende financiële middelen te komen, dan is er altijd nog de mogelijkheid van crowdfunding. Het boekje geeft tips en trucs voor crowdfunding, onder andere 10 stappen naar crowdfundingsucces. Waar moet je op letten, hoe pak je dat aan. Ik zie in het boekje veel terug van mijn eigen constateringen na mijn (zeer beperkte) onderzoekje. Het boekje laat zien hoe je een aantal van de dilemma’s aan kunt pakken. Bijvoorbeeld de tijdsperiode waarin je geld werft en hoe je dat organiseert.

Even kort door de bocht een samenvatting. Kies een korte periode, zo’n 30 dagen. Bereid deze periode goed voor, hou voldoende tijd vrij voor een campagne en start deze campagne al ruim voor de crowdfundingperiode. Dat begint dus met het bouwen van een netwerk van mensen die het project kennen. Het netwerk wordt in de crowdfundingperiode gevraagd een bijdrage te leveren aan het project en wordt uiteraard steeds verder uitgebreid. De crowdfundingperiode kan je ook weer voorbereiden, maak vooraf afspraken met een aantal investeerders (vrienden, familie) en zorg vooral in de eerste dagen voor een gestage geldstroom. Dat zorgt voor vertrouwen. Vervolgens is het bijna een dagtaak om in de crowdfundingperiode reclame te maken, online en offline.

Is geld werven dan het belangrijkste? Ja, maar naast het werven van geld is er ook veel positieve spin off van crowdfunding. “Natuurlijk gaat het bij crowdfunding in de eerste plaats om geld. (…) Maar er zijn nog vijf elementen die crowdfunding een boeiend en waardevol fenomeen maken.”

Marktonderzoek. Crowdfunding laat direct zien of er marktkansen zijn.
Productontwikkeling. Betrokken investeerders kunnen meedenken over het product.
Marketing. Betrokken investeerders, fans, dragen het verhaal rondom het product verder uit.
Sales. Investeerders worden bijna verkopers van het bedrijf, zeker als het gaat om een lening of aandeel heeft de investeerder natuurlijk een duidelijk belang in het succes.
Klantenbinding.

Het boekje laat een aantal voorbeelden zien van projecten waarbij crowdfunding vooral gebruikt werd om een idee in de markt te zetten. Met een succesvolle crowdfunding kan je richting banken en andere investeerders laten zien dat dit een potentiële succes is. Het verhaal over crowdfunding wordt zo wel erg positief, waarom doen we dat niet altijd? En dat wordt nog erger als de vraag aan de orde komt of crowdfunding iets voor mij is. Op basis van drie vragen kan ik de knoop doorhakken en mijn campagne starten:

“Heb je een duidelijk en haalbaar doel?
Kun je de urgentie duidelijk maken?
Ben je bereid hier je ziel en zaligheid in te stoppen?

Je weet wat je te doen staat! het kan!”

Ik kan de beredenering goed volgen, het zijn belangrijke criteria. Maar, tegelijkertijd, er zijn heel veel crowdfundingprojecten die mislukken. Het boekje gaat daar nauwelijks op in, maar duidelijk wordt wel dat meer dan de helft van de projecten niet lukt. Het boek sluit af met 20 geslaagde casussen. Daar worden succesfactoren en tips aan gehangen. Erg nuttig allemaal, daar niet van. Maar zou het niet aardig zijn ook een aantal mislukte projecten ter sprake te brengen. Hoe kijken de initiatiefnemers er nu tegenaan? Waar liepen ze op vast? Zouden ze het nog een keer proberen? Wat zouden ze dan anders doen? In één faalfactor is het boek heel duidelijk, het succes van crowdfunding staat of valt bij een goede campagne en dat kost héél véél tijd. Voor het overige, ik mis een kritische reflectie, het tegendenken.

Wat ik verder mis is de ‘zachte’ kant van crowdfunding. Het boek beschrijft netjes hoe je het aan moet pakken maar er speelt altijd meer. Zo zou ik denken dat crowdfunding ook bij je persoonlijkheid moet passen. Sommige mensen zijn heel goed in het mobiliseren van anderen en het voeren van campagne. Andere zijn beter in het onderhandelen met een bank en weer andere slepen de ene na de andere subsidie binnen. En, er zijn ook mensen die niet zakelijk zijn ingesteld. Crowdfunding wordt mijns inziens nu te makkelijk geschetst, als je netjes tien stappen doorloopt, aan de criteria voldoet etc. dan moet het wel goed komen.

Rest de vraag of dit een nuttig boekje is. Als je wilt starten met een project en crowdfunding overweegt moet je het zeker lezen. Voor alle andere, het is een aardig boekje over crowdfunding maar verder niet heel erg bijzonder.

Stijn van Liefland

p.s. Ik heb me voorgenomen een aantal ‘mislukte’ crowdfundingprojecten na te bellen en daar volgend jaar kort verslag van te doen.

Crowdfunding in de praktijk 3, de initiatiefnemer

In het kader van mijn zoektocht naar de mogelijkheden van crowdfunding heb ik vorige week een gesprek gehad met Peter Dubois, één van de initiatiefnemers van het product “Lost in Time”. Ik heb daarin geïnvesteerd en zo kwamen we met elkaar in contact. We hebben het vooral gehad over crowdfunding maar afgesproken om elkaar ook nog een keer te spreken over de rol van een game, als Lost in Time, bij ruimtelijke kwaliteit. Wat er verder van komt weet je natuurlijk pas achteraf. Maar het is al de eerste positieve spin off van een investering, nieuwe contacten, nieuwe netwerken. Ons gesprek ging over de ervaringen van de initiatiefnemer met crowdfunding.

Waarom crowdfunding?

Tempeest is een samenwerking van een aantal zelfstandige ondernemers dat is ontstaan om gezamenlijk het idee voor de game “lost in time” uit te werken (Location Based Game). Omdat er geen omzet is en het samenwerkingsverband nieuw, was het lastig geld bij een bank te lenen. Er zijn diverse fondsen aangesproken voor financiering maar dat heeft geen resultaat gehad. In eerste instantie is daarom door middel van eigen uren en een beperkte subsidie (voor inhuur van specifieke diensten) een eerste versie van het spel ontwikkeld. Deze eerste versie kan inmiddels gespeeld worden in de oude binnenstad van Utrecht. Met een aantal aanpassingen kan de game ook in andere oude binnensteden gespeeld worden, zo’n 25 steden in Nederland komen hiervoor in aanmerking.

Tempeest wil nu een marketing campagne opzetten om de game bekendheid te geven bij gezinnen met kinderen die bij de VVV een iPad kunnen huren of het spel kunnen kopen in de app-store. Om de marketing professioneel aan te pakken is een geld nodig voor de onder andere de inhuur van een bureau, drukkosten en reclamekosten. In het voorjaar van 2012 kwam het idee op om door middel van crowdfunding de benodigde € 40.000,= bij elkaar te krijgen. Symbid sprak daarbij het meeste aan, investeerders worden aandeelhouder van het bedrijf en de hoop is dat ze daarmee ook ambassadeur van het bedrijf worden. De gezamenlijke investeerders worden voor 6% aandeelhouder.

Campagne

Maar hoe werkt dat nou zo’n crowdfunding campagne? Je meld je aan bij Symbid, dient een plan in en al vrij snel staat het idee op de site. Dat gaat eigenlijk heel gemakkelijk. Vreemd is dat een aantal keuzes door Symbid worden gemaakt. Bijvoorbeeld de looptijd van de crowdfunding periode, deze is met ca. 400 dagen erg lang. Daar kan vast wat aan gedaan worden maar Tempeest heeft dat zo gelaten maar hoopt het bedrag eerder bij elkaar te krijgen.

Veel mensen investeren kleine bedragen, maar een aantal komt met grote investeringen (ca. € 1000,=). Vooral bij de grotere investeringen komen er ook vragen over het businessplan. Investeerders zijn kritisch en willen weten waar het geld aan besteed wordt en hoe er uiteindelijk een positief rendement ontstaat. Peter geeft aan dat reclame maken belangrijk is. “Als we veel publiciteit maken rondom onze crowdfunding zien we dat in korte tijd relatief veel nieuwe investeerders komen. Als we niets doen komen er geen of weinig investeerders bij. Je moet dus actief blijven en dat kost weer een hoop tijd.” Flauw gezegd, er gaat dus een hoop tijd zitten in de marketing van een crowdfunding campagne die uiteindelijk de marketing (door een gespecialiseerd marketingbureau) moet financieren.

Op dit moment is ruim de helft van het benodigde bedrag binnengehaald (€ 22.600,= van de € 40.000,=). Dit is bij elkaar gebracht door ruim 100 investeerders, gemiddeld dus zo’n 200 euro. Maar niets is zeker, op Symbid kunnen investeerders zich ook weer terugtrekken en dat is ook bij Tempeest gebeurt. Dat betekent dus dat campagne voeren tot het einde nodig blijft.

(Verborgen) kosten

Al eerder noemde ik de tijd die in de crowdfunding campagne gestopt wordt. Feitelijk een grote kostenpost die niet erg zichtbaar is omdat het gewoon eigen onbetaalde uren zijn. Maar er zijn er meer, 5% van het opgehaalde bedrag gaat naar Symbid voor de geleverde diensten. Ook het oprichten van een investeringscoöperatie (waarin alle aandeelhouders vertegenwoordigd zijn) kost geld. Andere kosten die samenhangen met de crowdfunding zijn onder andere het onderhouden van de pagina’s op Symbid, het beantwoorden van vragen, het toelichten van het investeringsplan etc. Ook in de toekomst is er nog wat te verwachten, informatieverstrekking naar de aandeelhouders, het organiseren van een ‘evenement’ voor de wat grotere investeerders etc. Maar het is eigenlijk wel helder. Tempeest heeft wel tijd maar geen geld en kiest ervoor deze tijd in te zetten om aan financiële middelen te komen. Dat geld (in echte Euro’s) is nodig om het project van de grond te krijgen, crowdfunding is hiervoor een oplossing die lijkt te werken.

Overigens zijn er natuurlijk ook allerlei verborgen baten. De crowdfunding campagne geeft bekendheid aan de game, er ontstaan nieuwe contacten en netwerken en er ontstaat een groep van ambassadeurs. Op termijn levert dat wellicht veel meer op dan de hele financiële kant van crowdfunding.

Reflectie en conclusie

Tot slot een kritische kanttekening en weer een voorlopige conclusie. Uit het gesprek wordt duidelijk dat een crowdfunding campagne niet vanzelf gaat. Er wordt tot nu toe aardig wat geld opgehaald maar het kost ook tijd en een deel van de opbrengst gaat naar Symbid en ‘randgebeuren’. Een interessante vraag is nu hoe de opbrengst van de campagne zich verhoudt ten opzichte van kosten en of er een slimmere manier is om het geld bij elkaar te krijgen. Tempeest voert ook allerlei betaalde projecten uit. De vraag is dus vooral of in de tijd die nu aan crowdfunding wordt besteed middels extra werk voldoende geld verdiend kan worden. Het gaat hier om een flink bedrag dat je niet zo maar bij elkaar krijgt met betaalde opdrachten en het betekent ook weer een hoop tijd, acquisitie, uitvoering etc.Een tweede idee zou zijn om tot een urenruil te komen (immers het gaat niet echt om geld maar om de inzet van een bepaalde expertise). Kan Tempeest als creatief bedrijf niet diensten aanbieden aan een marketingbureau in ruil voor een marketingcampagne?

Ik neem me bij deze voor om na afloop van de crowdfunding campagne nog eens met Tempeest in gesprek te gaan over de vraag of de kosten en baten een beetje met elkaar in verhouding zijn geweest. Mijn hypothese is dat dit wel goed uitpakt want het gaat om een flink bedrag. Als het je een jaar lang één dag in de week kost om zo’n bedrag binnen te halen is dat niet slecht.

Voorlopige conclusie: Een inspirerend idee, een flinke campagne en een hoog bedrag leiden gezamenlijk tot rendabele crowdfunding. Als één van die drie pijlers onvoldoende is dan keldert het rendement en zijn er waarschijnlijk betere manieren om aan geld te komen.

En, als allerlaatste, lezer, ga kijken op de site van Symbid en bekijk het filmpje van lost in time. Ik vind het echt een geweldig initiatief (ben inmiddels natuurlijk wel belanghebbend en stel me dus bewust op als ambassadeur). Kijk wat je er van vindt en overweeg om ook te investeren.

Stijn van Liefland

Crowdfunding TEDx-Leiden

In deze lezing tijdens de TEDx-Leiden geeft Ronald Kleverlaan een heldere uitleg over wat crowdfunding inhoudt. Hij geeft een mooi kader van drie manieren om iets terug te krijgen voor je investering. Daarnaast een aantal aardige voorbeelden van crowdfunding. Snel meer weten over crowdfunding, kijk dan naar deze film van ca. 15 minuten die van zijn lezing is gemaakt. Nog meer weten, lees verder in ons dossier.

Crowdfunding in de praktijk 2, projecten en investeren

Tweede aflevering van crowdfunding in de praktijk. De eerste aflevering was wat teleurstellend, vandaag wat mij betreft een wisselend beeld, soms word ik zeer enthousiast, maar vaak ook weer erg teleurgesteld. Inmiddels heb ik wel geld in vier projecten geïnvesteerd. In dit artikel het volgende: nog een platform met projecten; wat voor projecten worden er aangeboden; mijn investeringen en ik sluit weer af met wat conclusies. Nog even voor de duidelijkheid, ik wil weten wat ik met crowdfunding kan. Misschien ben ik op de verkeerde weg, laat het me weten dan breid ik mijn speurtocht verder uit. In deze aflevering ga ik wat dieper in op de projecten die aangeboden worden en de “investeringen” die ik gedaan heb.

Nog een crowdfundingsplatform met projecten

Ik heb toch nog een platform gevonden dat mogelijk interessant is: Oneplanetcrowd. Reden om hier nog even bij stil te staan is allereerst inhoudelijk, het platform richt zich op duurzame en innovatieve ideeën. Als tweede, hierop staan 9 projecten waar ik in kan investeren. Dat is een stuk meer dan bij veel anderen. Wel is ook hier iets opmerkelijks aan de hand. Alle projecten hebben een looptijd van nog 47 dagen. Dat wil zeggen de periode om geld te werven is nog 47 dagen, de totale periode was bij alle projecten 90. Blijkbaar zijn alle projecten tegelijkertijd op de site gezet en zijn ze pas onlangs begonnen. Dat blijkt ook wel als je wat verder rondkijkt op de site. Op zich niets mis mee. Maar, blijkbaar is het niet gelukt om in die 43 dagen (de periode dat de projecten online staan) nieuwe projecten te werven. Eigenlijk een beetje hetzelfde stramien als bij de andere sites, er is iets mis met het aanbod, blijkbaar is er niet zo veel behoefte aan crowdfunding of het loopt via andere kanalen.

Wat voor crowdfundingsprojecten zijn er te vinden?

Als eerste, zoals gezegd, bij de meeste sites is de keuze gering. Maar alles bij elkaar wordt het toch wel een aardig lijstje, een webwinkel voor verduurzaming van je woning, een bloemenzaak, werkkapitaal voor een bedrijf, investering in een machine, een re-integratiebedrijf dat na financiële problemen een doorstart maakt en geld nodig heeft om schulden af te lossen, ook wat duurzame projecten, een eenvoudig waterfilter voor drinkwaterzuivering in Afrika, elektrische taxi’s, autodelen, games etc. Best wel wat keus en diversiteit.

Maar van een groot aantal projecten wordt ik niet echt blij. Veel projecten vind ik niet echt inspirerend (investeren in bedrijfsmiddelen) anderen krijgen niet mijn vertouwen (doorstart bedrijf). Maar, wat me vooral tegenstaat is de hele opzet. Het komt er in het kort op neer dat er (kijkend door de oogharen) twee soorten projecten zijn:

Projecten die nog een lange crowdfunding periode voor de boeg hebben (50 – tot soms meer dan 300 dagen) en nog weinig geld binnen hebben gehaald.
Projecten die een korte crowdundingperiode voor de boeg hebben (50 of minder dagen) en die ook nog maar weinig geld binnen hebben gehaald.

Voor beide soorten geldt dat ik niet veel zin heb er in te investeren. Bij de eerste duurt het te lang voordat er wat gebeurt. Bij de tweede heb ik er weinig vertrouwen in dat het benodigde bedrag binnen wordt gehaald. Maar uiteindelijk zijn er wel wat leuke projecten te vinden, ik kom er zo op terug.

Dan is er ook nog de inhoud en onderbouwing van de projecten. Die vind ik over het algemeen ook niet echt overtuigend. Er worden wel hoge rendementen in het vooruitzicht gesteld, maar dat is een mogelijk of verwacht rendement. Komt bij dat het lastig is snel inzicht te krijgen in rendementen en investeringen. Omdat de meeste mensen kleine bedragen investeren is snel inzicht gewenst.

Hoe zit dat dan bij projecten die wel gefinancierd zijn? Daar zitten soms best aardige bij. Een succesvol horecabedrijf zoekt € 125.000,= om de succesformule ook in andere steden te kunnen exploiteren. Veel investeerders hebben gezamenlijk met kleine bedragen dit grote bedrag bij elkaar gekregen. Wellicht de eigen klanten, waarom niet, als je er lekker kunt eten heb je waarschijnlijk wel vertrouwen in deze opschaling.

Maar er zijn ook rare projecten, mensen die € 3.000,= zoeken voor de verbouwing van een woning en dat tegen een rendement van 10% willen lenen op geldvoorelkaar.nl. “Mijn vrouw en ik hebben beide een goede baan met een vast dienstverband. Terugbetalen zal dus geen problemen zijn. Geldvoorelkaar.nl sprak ons aan omdat het een goed initiatief is dat er geen bank aan te pas komt en de rente naar de investeerders gaat. Ik hoop dat wij mede door uw hulp ons droomhuisje af kunnen maken.” Ik zou er geen vertrouwen in hebben, allebei een goede baan, dan moet je toch € 3.000,= kunnen sparen? Maar, het is wel gefinancierd door 6 investeerders (vrienden en familie?).

Mijn investeringen in crowdfunding

Ik heb de afgelopen dagen 4 projecten financieel ondersteund. De komende tijd ga ik kijken wat er gebeurt, gaan mijn projecten door, ga ik geld verdienen, of gebeuren er andere spannende dingen?

Mijn eerste investering via Crowdaboutnow is in mijnwoningduurzaam.nl, een webwinkel waar je artikelen kunt kopen voor het verduurzamen van je woning. Ik vind het een sympathiek project. Het geld wordt gebruikt om de bestaande webwinkel beter te promoten. Daarvoor is € 10.000,= nodig. Met nog 6 dagen te gaan is ongeveer een kwart binnen. Een dubbel gevoel dus, enerzijds dit zal wel geen succes worden, er moet in korte tijd nog relatief veel geld worden binnengehaald. Als er niet voldoende geld binnenkomt gaat de investering niet door en krijg ik mijn geld terug. Anderzijds, ik weet in ieder geval wel snel waar ik aan toe ben. En, omdat ik op alle sites succesvolle projecten zie staan zou het zomaar kunnen dat de laatste paar dagen het bedrag bij elkaar gehaald wordt, je moet het in ieder geval niet uitsluiten. Wat overigens leuk is, als investeerder krijg ik 10% korting op alle artikelen uit de webwinkel. Je zou denken dat alleen dat al een enorme stimulans voor alle klanten zou moeten zijn om te investeren.

Mijn tweede investering, is in een online WineNetwork (via Symbid). Idee, informatie over wijn online delen met vrienden zodat je beter weet wat je koopt. De ondernemers willen uiteindelijk met dit netwerk ook marktaandeel in de verkoop van wijn te krijgen. Ik hou van wijn maar met zo’n netwerk heb ik niet zoveel, maar goed, best een aardig idee dat zou best wat kunnen worden. Het voorspelde rendement is enorm, tot 5 maal mijn inleg. Wat ze precies gaan doen en hoe dat rendement tot stand komt is in mijn ogen een wat warrig verhaal. Standaardisatie, een formulier o.i.d. zou hier op z’n plek zijn. Ondanks dat zijn er nu (incl. mijzelf) 15 investeerders en die hebben 20% van de beoogde € 47.000,= bij elkaar gebracht. Met 37 dagen voor funding te gaan kan dit nog wel een succes worden.

Mijn derde project komt ook via Symbid maar is een verhaal op zich, ik hou het kort. Ik schreef n.a.v. de Volkskrant een stuk over crowdfunding en mijn idee om bij wijze van onderzoek wat geld te investeren. Naar aanleiding daarvan kreeg ik een mail van één van de projecten die daar in genoemd worden. Of ik daar dan ook in wilde investeren en er tevens iets over wilde schrijven. Ik had het project, “Lost in Time”, al op Symbid zien staan, maar omdat het om een ‘spannende game’ gaat had ik het project niet verder bestudeerd (ook daar heb ik niet zoveel mee). Naar aanleiding van het mailtje heb ik dat wel gedaan en ik ben overtuigd, wat een ontzettend leuk idee. Eerlijk, ik raad iedereen aan om even te gaan kijken (www.lostintime.eu).
Dit project maakt twee zaken duidelijk. Als eerste het gaat het om reclame je moet je idee uitdragen en iedereen die mogelijk geld in het project wil stoppen benaderen. Dat werkt dus blijkbaar. Het tweede leerpunt, het gaat om emotie. Ik vind het een heel leuk idee en dus heb er in geïnvesteerd. Maar wat is nou het verwachtte rendement, wat krijg ik er voor terug? Helemaal vergeten naar te kijken. Wat blijkt, ik krijg helemaal geen rendement, ik krijg “een uitnodiging voor de Sneak Preview op 20 augustus of een speciale investeerdersbijeenkomst met de makers op een later moment”. Maar het mooiste is, ik vind het helemaal niet erg, het is gewoon een leuk idee, ik ben in contact gekomen met de initiatiefnemer en het is leuk om daar een bijdrage aan te leveren. En zie hoe het werkt, ik ben nu zelf ook reclame aan het maken.

Het laatste project is de ontwikkeling van een app (Toogethr, via oneplanetcrowd) die helpt bij het carpoolen. Nog 47 dagen voor de funding, slechts 3% van het benodigde geld is binnen. Ik krijg geen rendement op mijn investering, wel een tegoedbon ter waarde van mijn investering om met andere te carpoolen. Ook hier dus een tegenprestatie in natura.

Voorlopige conclusies crowdfunding

Symbid en Oneplanetcrowd hebben de meeste projecten om in te investeren en daar zitten ook leuke inspirerende projecten bij. In de andere sites ben ik gewoon zeer teleurgesteld.

Crowdfunding is marketing, dat is tenminste mijn conclusie. Ik verwacht niet dat veel mensen op zoek gaan naar leuke projecten om in te investeren zoals ik nu doe. De weg zal eerder zijn dat ze op de een of andere manier in aanraking komen met een leuk project en besluiten te investeren. Dat kan doordat de initiatiefnemer bestaande klanten benadert, familie en vrienden inzet, sociale media gebruikt etc. Dat betekent dat de platforms er niet zozeer zijn voor investeerders die geld kwijt willen maar voor mensen die een idee hebben en een medium zoeken dat de administratieve rompslomp afhandelt. Het gebrek aan aanbod hoeft dan ook niet zo erg te zijn. Blijkbaar is er niet zoveel behoefte aan crowdfundingof in ieder geval niet via een platform. Mijn zoektocht heeft wat dat betreft een beetje de verkeerde invalshoek.

Uiteindelijk gaat het bij mij toch voor een groot deel om emotie. Je zou kunnen zeggen dat crowdfunding op een hele slimme manier gebruikt maakt van allerlei denkfouten die wij steeds maken (zie onze serie). Het idee is leuk, iemand is sympathiek, het is een bekende etc. eigenlijk hele slechte argumenten voor een investering.

Als laatste een praktisch punt, de investeringstermijnen. Daar knelt het wat mij betreft. Wie heeft er nou zin om 300 dagen te wachten voordat duidelijk is of een project doorgaat? Juist als je ‘emotioneel’ betrokken bent wil je toch snel resultaat? En, als het in 100 dagen niet lukt om het geld bij elkaar te krijgen, lukt het dan wel in 200 of 300 dagen?

Stijn van Liefland

Crowdfunding in de praktijk 1, eerste indrukken

Naar aanleiding van ons laatste artikel over crowdfunding heb ik besloten er wat meer studie van te maken. Met het idee middels crowdfunding geld te investeren in een aantal interessante projecten heb ik (op maandag 19 november 2012) een aantal crowdfundingplatforms bezocht. Ik hoop dat dit weer inzichten oplevert in de vraag hoe we crowdfunding kunnen gebruiken bij het type projecten waar wij in de dagelijkse praktijk mee te maken hebben (onze fysieke leefomgeving). We gaan hier meerdere artikelen aan wijden en verzamelen alles in het dossier crowdfunding, vandaag de eerste indrukken.

Ik heb verschillende sites bezocht op zoek naar investeringsmogelijkheden. Dat klinkt heel stoer, maar mijn budget is beperkt en vooral bedoeld om te kijken wat er mogelijk is. Vijf algemene sites:

En twee specifieker:

Hierbij heb ik me beperkt tot Nederlandse sites met het idee dat als je met crowdfunding iets wilt doen aan onze leefomgeving je op lokaal of regionaal niveau moet opereren.

Algemene platforms

Hier kunnen alle soorten projecten zich aanmelden voor financiering. Dit loopt uiteen van investeringen in nieuwe productiegoederen, een bloemenzaak en een persoonlijke lening voor het verbouwen van een woning. Je zou denken, daar moeten leuke projecten bijzitten, maar er is iets raars aan de hand. Op vrijwel alle sites is slechts een heel beperkt aantal projecten waar op ingeschreven kan worden. Crowd about now heeft twee projecten, geld voor elkaar heeft er vier en Share 2 Start en Seeds hebben er beide ook slechts twee. Uitzondering is Symbid, hierop zijn 27 projecten te vinden (overigens staat in ieder geval één project er twee keer op, maakt dus 26). Deze zijn voor een groot deel in het Engels wat doet vermoeden dat het buitenlandse projecten zijn die ook in Nederland aangeboden worden. Op de site wordt niet duidelijk of Symbid internationaal opereert of niet.

Waar ik dacht te kunnen kiezen uit een stuwmeer van initiatieven wacht hier dus een eerste teleurstelling, weinig aanbod. Een tweede teleurstelling is de inhoud van de projecten, maar meer daarover in de volgende aflevering. Opvallend is dat de sites wel allerlei successen laten zien. Zo is bij geld voor elkaar een project van € 125.000,= gefinancierd, het gaat hier om de opschaling van een succesformule (horeca). Ik zie twee rare zaken. Ten eerste hoe kan het dat het aanbod aan projecten zo klein is als er zoveel succesvolle projecten zijn afgerond? Heb ik iets gemist, kijk ik op de verkeerde sites, is iedereen naar een ander platform gegaan? Ik ben natuurlijk relatief nieuw, maar het zou me verbazen als ik het belangrijkste platform gemist heb.

Een tweede punt, waarom lees ik niets over projecten die niet zijn gefinancierd? De investeerders krijgen dan hun geld terug, maar waar zijn deze projecten gebleven. Kennelijk worden ze zo snel mogelijk van de sites gehaald of ze worden allemaal gefinancierd. Dat laatste lijkt mij onwaarschijnlijk maar daarover meer in het volgende artikel. Ik vind dat weinig transparant. Ik zou graag willen weten welke projecten wel en niet geslaagd zijn en daarmee welke meer en minder kansrijk zijn. Als ik immers geld investeer in een project en we weten pas over 100 dagen of er voldoende geld binnenkomt dan staat mijn geld 100 dagen vast. In die periode kan ik het niet ergens anders in investeren of er wat leuks mee doen. Dat betekent dat je dus beter kunt wachten tot tegen het einde van de crowdfunding periode. Ook voor de ondernemer die een project inbrengt is het leerzaam te zien welke projecten wel en niet gefinancierd worden.

Specifieke platformen

Deze richten zich op een bepaald domein, Tenpages.com voor het uitgeven van een boek en Cinecrowd voor het produceren van films. Internationaal is er Kickstarter voor alle creatieve ideeën maar die laat ik hier even buiten. Opvallend, hier zijn wel volop mogelijkheden om te investeren, tientallen boeken en zo’n 15 films. Eigenlijk niet zo gek, crowdfunding komt uit de culturele hoek en dat is te zien. Het ziet er goed en toegankelijk uit. Bij Tenpages wordt nog de schijn opgehouden van financieel rendement (ik twijfel daaraan, maar ook daarover later meer) bij Cinecrowd krijg je gewoon iets leuks. Een DVD van de film, een bezoek aan de set, een workshop met acteurs en regisseurs, bijwonen van de première etc. Eigenlijk heel aantrekkelijk, ook hier gaan we in een latere aflevering verder op in.

Voorlopige conclusie

Los van de inhoud, bij de algemene platformen toch een hele grote teleurstelling. Blijkbaar stelt crowdfunding nog niet zo veel voor of werkt het gewoon niet. Anders zou je verwachten dat de projecten staan te dringen om op zo’n site te mogen. De twee specifieke platformen werken blijkbaar wel. Wat de succesfactor is, blijft voor mij gissen, een trouwe groep investeerders, emotionele binding, de fun factor? Blijft de vraag over of ik dan toch iets gemist heb. Waarschijnlijk zijn er ook aardig wat projecten die buiten dit soort platformen om zelf aan crowdfunding werken. Daar moeten we dus ook naar op zoek gaan.

Volgende aflevering meer over de inhoud van de aangeboden projecten op de genoemde platformen.

Gevaren van crowdfunding?

Wij hebben al een aantal maal over crowdfunding geschreven, het blijft een interessant fenomeen. Afgelopen zaterdag stond er in de Volkskrant een groot artikel over “de gevaren van crowdfunding”. Het prikkelde mij wel, de gevaren van crowdfunding, ik dacht aan verminderde belastinginkomsten voor de staat of allerlei onbedoelde (negatieve) neveneffecten. Gelukkig het blijkt allemaal mee te vallen.

Als eerste gaat het artikel in op de bedragen die in crowdfunding omgaan. De afgelopen tijd hoor ik er steeds meer over maar het gaat vooralsnog niet om grote bedragen. Totaal gaat het om 2 miljoen die daadwerkelijk geïnvesteerd wordt en 4 miljoen in de vorm van donaties (samen dus 6 miljoen). Eerlijk gezegd was ik nogal verrast, ik had verwacht dat het om veel grotere bedragen zou gaan. Eén project is er buiten gehouden, de bouw van twee windmolens, een initiatief van Greenchoice, hiermee werd 7 miljoen opgehaald. Mijn eerste conclusie, crowdfunding is echt nog heel marginaal, maar het maakt het wel mogelijk om een groot kapitaal bij elkaar te krijgen (zie Greenchoice).

Het is interessant te kijken hoe dat succes van Greenchoice tot stand is gekomen. Het gaat hier om het project winddelen (inschrijven niet meer mogelijk). Een winddeel kost € 351,=, de jaarlijkse kosten zijn € 16,=. Het verwachtte rendement bij gelijkblijvende energieprijzen is 4,2%, bij stijgende energieprijzen wordt het rendement uiteraard hoger, met dalende energieprijzen wordt geen rekening gehouden. (kijk hier om de berekeningen te volgen) Een aardig rendement en tegelijk een bijdrage aan een betere wereld. De site vermeldt tevens: “MilieuCentraal heeft de berekeningen geverifieerd en bevestigt dat investeren in Winddelen gunstig is”.

Om wat verder in de materie te duiken ben ik mij gaan aanmelden en op zoek gegaan naar de kleine lettertjes. Drie zaken vallen me op. Als eerste, ik moet starten met aanmelden om statuten en voorwaarden te vinden, op een andere mannier kom ik er niet bij. Ten tweede moet ik ook stroom gaan afnemen van Greenchoice, zolang als ik aandeelhouder ben. Eigenlijk best raar, als ik aandelen koop van Philips kan ik toch ook gewoon producten van Sony blijven kopen? Komt bij, op de achtergrond speelt een ideële doelstelling, zoveel mogelijke duurzame energie in Nederland. Dan is het volgens mij beter om aandelen bij Greenchoice te kopen en vervolgens groene stroom bij een ander. Zo stimuleer ik immer twee partijen, maar dat terzijde. Als derde valt op dat ik nergens iets lees over calamiteiten. Wat als de windmolen defect raakt, omwaait etc. Moet ik dan opnieuw investeren, heb ik dan geen rendement meer? Na snelle lezing kom ik hier niet uit.

Terug naar de Volkskrant en de gevaren van crowdfunding. Op de Nederlandse economie zal het nog weinig invloed hebben daarvoor gaat er te weinig geld in om. Wat is dan wel het gevaar? Het voorbeeld van Greenchoice illustreert het eigenlijk wel aardig. Ik heb best vertrouwen in het project van Greenchoice gezien de partijen en de mensen die er achter staan. Maar, er blijft veel onduidelijk. Dat is ook het geval bij veel andere crowdfunding initiatieven. Krijg je, je geld terug als er te weinig deelnemers zijn? Hoe wordt het rendement berekend? Hoe groot zijn de risico’s? In geval van Greenchoice, wat gebeurt er bij dalende energieprijzen of als de molen defect raakt? In de Volkskrant wordt dan ook terecht opgemerkt, dat je het als risicodragend kapitaal moet beschouwen en je alleen moet investeren als je het kunt missen. Geen groot gevaar dus, wel goed opletten als je wilt investeren. Maar eigenlijk is het een pleidooi voor een soort keurmerk en een financiële bijsluiter.

Hoe dan ook, het blijft een interessant fenomeen. Ik heb me voorgenomen om een aantal crowdfunding projecten te gaan ondersteunen om zelf maar eens te ervaren hoe dat werkt.

Wordt vervolgd.

Stijn van Liefland

Verdienmogelijkheid (33): Crowdfunding

We hebben het op deze website al eerder gehad over crowdfunding (zie hier). Toen hebben we de vraag gesteld of het kan helpen bij gebiedsontwikkeling, de toolbox denkt van wel. Eerst even terug, wat was crowdfunding ook al weer? Eigenlijk heel simpel, een grote groep mensen brengt gezamenlijk een som geld bij elkaar om te investeren. De oorsprong ligt in de film en muziekindustrie, door middel van crowdfunding betaalt het publiek direct aan de kunstenaar, zo wordt een schakel (de geldschieter) uit het systeem gehaald. Vaak is er een tegenprestatie, de nieuwste CD, een ‘gratis’ kaartje voor een concert etc. Sociale media maken het in deze sector mogelijk wereldwijd geld te zoeken. Zie ook onze infographic over crowdfunding.

Lees verder →

Crowdfunding

Gisteren was ik op het symposium Duurzame Gebiedsontwikkeling, georganiseerd door het Platform Duurzame Gebiedsontwikkeling. Eén van de meest inspirerende momenten was de bijdrage van Pim Betist (www.pimbetist.com), in het programma aangekondigd als crowdfunding pionier. Wat is crowdfunding en, kan ik er wat mee bij het werken aan een duurzame ontwikkeling? Omdat het symposium specifiek ging over duurzame gebiedsontwikkeling is het natuurlijk ook interessant na te denken over de vraag of ik hier iets mee kan in een gebied of bij een gebouw. Voor alle duidelijkheid, hij heeft mij en anderen geïnspireerd maar gaf hier geen antwoord op. Dat zullen we dus zelf moeten vinden, hierbij dus een aanzet voor een discussie over crowdfunding bij duurzame gebiedsontwikkeling.

Wat is crowdfunding?

Lees verder →